Zasady używania rękawiczek jednorazowych

lic. rat. med. Jerzy A. Kozłows­ki

Jed­no­ra­zowe rękaw­icz­ki stanow­ią pod­sta­wową ochronę przed zanieczyszczeni­a­mi i czyn­nika­mi choro­bot­wór­czy­mi, które mogą być przenos­zone na rękach. Stanow­ią skuteczną bari­erę, jed­nak tylko w przy­pad­ku przestrze­ga­nia określonych zasad korzys­ta­nia z rękaw­iczek. Zna­jo­mość praw­idłowego uży­wa­nia rękaw­iczek doty­czy nie tylko pra­cown­ików sys­te­mu ochrony zdrowia; przy­da­je się też na co dzień, zwłaszcza w cza­sach pan­demii COVID-19.

Czy rękawiczki zapewniają wystarczającą ochronę?

Może się wydawać, że założe­nie rękaw­iczek jed­no­ra­zowych wystar­czy, jed­nak to złudne poczu­cie bez­pieczeńst­wa stanowi duże zagroże­nie. Nieprzestrze­ganie zasad higieny i bez­pieczeńst­wa spraw­ia, że rękaw­icz­ki mogą stać się nośnikiem zakażeń, gdyż jesteśmy mniej uważni w trak­cie ich stosowa­nia.

Rękaw­icz­ki jed­no­ra­zowe czy to latek­sowe, czy nit­ry­lowe lub winy­lowe mają za zadanie przede wszys­tkim chronić osobę je noszącą – są ele­mentem odzieży ochron­nej. Nie zastępu­ją higieny rąk  [1], prowad­zonej przez mycie lub dezyn­fekcję, nie mogą też być pod­stawą do lekce­waże­nia zasad bez­pieczeńst­wa.

Aby rękaw­icz­ki jed­no­ra­zowe stanow­iły dobrą ochronę, należy ich uży­wać zawsze, gdy zachodzi racjon­alne praw­dopodobieńst­wo zetknię­cia się z mate­ri­ałem potenc­jal­nie zakaźnym. Rękaw­icz­ki należy wymieni­ać po kon­tak­cie z zakażony­mi powierzch­ni­a­mi lub przed­mio­ta­mi i nie mogą być ponown­ie wyko­rzysty­wane [1]. W tym cza­sie należy pow­strzy­mać się od dotyka­nia okolic twarzy oraz innych, nieosłonię­tych częś­ci ciała.

Przeczy­taj też: kiedy trze­ba nosić rękaw­icz­ki?

Cza­sa­mi już na etapie zakłada­nia rękaw­iczek może dojść do ich skaże­nia bądź prze­niesienia mate­ri­ału zakaźnego na skórę. Dlat­ego, aby zapewnić skuteczną ochronę, należy wiedzieć, jak uży­wać rękaw­iczek.

Rękawiczki jednorazowe – zasady zakładania i zdejmowania

Aby zachować czys­tość i nie skaz­ić ani skóry, ani rękaw­ic, przed ich założe­niem dokład­nie umyj ręce wodą z mydłem lub odkaź środ­kiem do dezyn­fekcji rąk. Następ­nie: wyjmij rękaw­iczkę z opakowa­nia, chwyć ją za końcówkę (w miejs­cu, gdzie powinien zna­j­dować się nadgarstek) i wsuń ją jed­nym, płyn­nym ruchem; staraj się nie dotykać goły­mi ręka­mi innych częś­ci rękaw­icz­ki, zwłaszcza pal­ców. Następ­nie wyjmij drugą, odwiń zewnętrzną nadgarstkową część rękaw­icy i nałóż ją na drugą rękę [2].

Źródło grafi­ki:

Główny inspek­torat san­i­tarny

Mając założone rękaw­icz­ki, nie wol­no dotykać okolic twarzy ani odsłonię­tych częś­ci ciała. Po wyko­nanej czyn­noś­ci należy je wyrzu­cić je do odpowied­niego pojem­ni­ka na odpady. Aby bez­piecznie zdjąć rękaw­icz­ki, trze­ba chwycić pal­ca­mi końcówkę na wysokoś­ci nadgarst­ka tak, by nie dotknąć skóry, a następ­nie ściągnąć ją, przewraca­jąc na wewnętrzną stronę. Zdjętą rękaw­icę należy trzy­mać w nadal osłoniętej ręce; palce gołej ręki wsunąć pod rękaw­icę i jed­nym ruchem, zwi­ja­jąc ją od środ­ka ściągnąć [2].

Jeżeli rękaw­ice miały kon­takt z krwią lub pły­na­mi ustro­jowy­mi, należy je wyrzu­cić do pojem­ni­ka na odpady skażone. W przy­pad­ku zwykłego użytkowa­nia rękaw­icz­ki, gdzie ochrona doty­czyła miejsc nieskażonych bio­log­icznie, rękaw­icz­ki moż­na wyrzu­cić do kosza na odpady.

Po ściąg­nię­ciu ręce umyj pod bieżącą wodą lub zdezyn­fekuj środ­kiem anty­sep­ty­cznym.

Nieco bardziej skom­p­likowane i wyma­ga­jące zachowa­nia należy­tych środ­ków ostrożnoś­ci jest zakładanie jałowych rękaw­ic. Tech­ni­ka zakłada­nia jałowych rękaw­iczek jed­no­ra­zowych pokazana jest na ilus­tracji poniżej [1].

Źródło grafi­ki:

Wyty­czne WHO doty­czące higieny rąk w opiece zdrowot­nej – pod­sumowanie” ©World Health Orga­ni­za­tion 2009 s.15

cmj.org.pl/clean-care/higiena-rak-wytyczne-who-draft.pdf

Rękawiczki – zasady bezpieczeństwa

  • Po ściąg­nię­ciu jed­no­ra­zowych rękaw­iczek ochron­nych nie wol­no ich uży­wać ponown­ie.
  • Rękaw­icz­ki należy stosować w każdej sytu­acji, gdy jest to potrzeb­ne i racjon­alne. Ma to znacze­nie zwłaszcza w cza­sach pan­demii COVID-19 – restrykc­je wyma­ga­ją zachowa­nia szczegól­nych zasad higieny pod­czas dotyka­nia powierzch­ni użytku pub­licznego np. klamek, poręczy, półek, pro­duk­tów spoży­w­czych w sklepie, przy­cisków itd. [3].
  • Rękaw­icz­ki są tylko mate­ri­ałem izolu­ją­cym, dlat­ego trze­ba mieć świado­mość, że na ich powierzch­ni mogą zna­j­dować się drob­nous­tro­je i zanieczyszczenia bio­log­iczne.
  • Sto­suj rękaw­icz­ki w odpowied­nim rozmi­arze, wyko­nane z mate­ri­ału zapew­ni­a­jącego skuteczną ochronę i nieuczu­la­jącego. Powszechne są rękaw­icz­ki latek­sowe lub nit­ry­lowe. Czy wiesz, jak dobrać rękaw­ice?
  • Sto­suj się do instrukcji i zale­ceń pro­du­cen­ta.

Bib­li­ografia:

1. Wyty­czne WHO doty­czące higieny rąk w opiece zdrowot­nej – pod­sumowanie” ©World Health Orga­ni­za­tion 2009 WHO/IER/PSP/2009.07;

2. Główny Inspek­torat San­i­tarny, Koron­awirus – jak praw­idłowo nałożyć rękaw­ice (03.04.2020);

3. Ser­wis Rzeczy­pospo­litej Pol­skiej gov.pl, Koron­awirus – infor­ma­c­je i zalece­nia (31.03.2020);